چه آزمایشی برای تعیین ویتامین B12 انجام میشود؟
ویتامین ۱۲B از گروه ویتامینهایی است که برای بسیاری از عملکردهای بدن مانند سلامت مغز و سیستم عصبی نقش به سزایی دارند. راههای متفاوتی برای اندازهگیری سطح این ویتامین در بدن به کار برده میشود که آزمایش ۱۲B یکی از آنها است. کمبود این ویتامین در بدن میتواند باعث ایجاد طیف وسیعی از مشکلات سلامتی و سیستم عصبی مانند کم خونی شود. از این رو با ما همراه باشید تا از اطلاعات تکمیلی در ارتباط با آزمایش ویتامین ۱۲B آگاه شوید.
آزمایش ویتامین ب ۱۲ چیست؟
ویتامین ۱۲B به منظور حفظ سیستم عصبی، تولید گلبولهای قرمز خون و ساخت DNA مورد نیاز بدن از طریق مصرف مواد غذایی در بدن وجود دارد. مواد غذایی که شامل ویتامین ۱۲B هستند مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، غلات، لبنیات موجب تامین این ویتامین در بدن میشوند. عوامل متعددی میتوانند بر روی سطح این ویتامین در بدن تأثیر گذاشته و موجب کاهش آن در بدن شوند.
از این رو آگاهی از میزان نرمال ویتامین B12 در آزمایش خون دارای اهمیت بالایی است. استفاده از رژیم غذایی نامناسب، مصرف برخی از داروها و افزایش سن، فاکتورهایی هستند که در جذب ویتامین B12 اختلال ایجاد میکنند.
آزمایش ویتامین ب ۱۲ با استفاده از نمونه خون بیمار به پزشک کمک میکند تا با توجه به جواب آزمایش و سطح اندازهگیری شده این ویتامین، کمبود احتمالی آن را تشخیص داده و در صورت نیاز درمان مناسب انتخاب شود. در حالت کلی هدف از انجام این آزمایش تشخیص کمبود ویتامین ب ۱۲ در خون است.
علاوه بر این، برای تعیین علت علائم بیمار یا پس از مشاهده یک نتیجه غیرطبیعی در آزمایش خون، انجام آزمایش ویتامین ۱۲B توسط پزشک معالج تجویز میشود.
اهداف تشخیصی برای آزمایش ویتامین B12 عبارتاند از:
- ارزیابی علائم کم خونی
- بررسی اختلال خونی که با از دست دادن گلبولهای قرمز طبیعی مشخص میشود.
- پیگیری پس از آزمایش خون غیرطبیعی که نشاندهنده کم خونی مگالوبلاستیک است. (نوعی از کم خونی که اندازه گلبولهای قرمز به صورت غیرعادی در آن بزرگ هستند و فعالیت غیرطبیعی از خود نشان میدهند).
- تعیین علت علائم مربوط به سیستم عصبی مانند ضعف، از دست دادن تعادل، سرگیجه، احساس درد و گز گز شدن در بازوها و پاها
- نظارت بر سلامت بیمار در طول درمان
تفسیر آزمایش ویتامین B12 چطور صورت میگیرد؟
میزان نرمال ویتامین ۱۲B در آزمایش خون به سن، جنسیت و شرایط فیزیکی بیمار بستگی دارد. با این حال مقدار نرمال آن در بدن بین ۱۶۰ الی ۹۷۰ پیکوگرم بر میلیمتر است. در حالت بحرانی این مقدار به عدد ۱۰۰۰ و یا در سطح پایینتر به عدد کمتر از ۱۶۰ میرسد. کمبود و افزایش میزان ویتامین ب ۱۲ در بدن نشان از بروز مشکلات در بدن فرد مراجعهکننده خواهد بود.
مقدار عددی کمتر از حد نرمال به دلیل کمبود ویتامین ۱۲B بوده که به پارامترهای مختلف مانند داروها، مواد غذایی مصرف شده، وجود مشکلات پانکراس، جراحی در قسمت دستگاه گوارش و هم چنین عدم توانایی در تولید پروتئین مورد نیاز برای هضم غذا در معده که در نهایت به کم خونی شدید منجر خواهد شد، بستگی دارد.
بالا بودن ویتامین ۱۲B در آزمایش خون غیرمعمول است، زیرا مقدار زیادی از این ویتامین توسط ادرار دفع میشود. در برخی بیماران ممکن است به دلایل متفاوت از جمله وجود بیماریهای کبدی و بیماری که در تولید سلولهای خونی تأثیر دارد، مقدار اندازه گیری شده ویتامین ب۱۲ بالاتر از حد نرمال باشد.
مقدار نرمال ویتامین ۱۲B در خون تحت تأثیر موارد مختلفی میتواند دستخوش تغییرات میشوند. برخی از آنها شامل موارد زیر است:
- دوران حاملگی و شیردهی در بانوان
- مصرف بیش از اندازه الکل
- قرار گرفتن در معرض امواج به دلیل انجام آزمایش مانند سیتیاسکن رنگی
- مصرف بیش از اندازه ویتامین C
علائم کمبود ویتامین ب ۱۲
کمبود ویتامین ۱۲B در بدن موجب بروز کم خونی شده و میتواند علائم زیر را از خود نشان دهد:
- زرد شدن پوست
- ایجاد زخم در زبان و قرمز شدن آن
- تشکیل زخمهای دهان
- سوزن سوزن شدن دست و پاها
- ایجاد تغییر در نحوه حرکت
- بروز اختلال بینایی
- افسردگی
- ایجاد تغییر در رفتار، احساس و طرز فکر بیمار
- کاهش توانایی ذهنی مانند فراموشی
- یبوست
- کاهش وزن
- ضربان قلب بالا
بیماریهای تأثیرگذار در نتیجه تست ب ۱۲
برخی از بیماریها میتوانند در نتیجه آزمایش ۱۲B تأثیر منفی داشته باشند و مقدار واقعی آن را مشخص نکنند. در صورت ابتلا به بیماریهایی مانند لوسمی (کم خونی)، پلی سیتمی ورا (نوعی از کم خونی) و همچنین داشتن مشکلات کبدی، میزان ویتامین ب ۱۲ در خون بالاتر از حد نرمال نشان داده میشود.
این در حالی است که با وجود بیماریهای دیگر مانند کم خونی بدخیم یا آنمی پرشیوز، وجود التهاب در روده، کمبود میزان ویتامین C، کمبود ویتامینهای خانواده B و هم چنین سندروم زولینگر ادیسون، مقدار ویتامین ۱۲B اندازهگیری شده کمتر از حد طبیعی خون خواهد بود.
تستهای مرتبط با آزمایش ویتامین ۱۲B
در برخی موارد با توجه به بالا بودن یا پایین بودن مقدار ویتامین ۱۲B در خون، پزشک معالج ترجیح میدهد به منظور تشخیص بهتر و انتخاب شیوه درمانی تأثیرگذار از آزمایشهای دیگر نیز در کنار آزمایش ویتامین ۱۲B استفاده کند. این آزمایشها شامل موارد زیر هستند:
۱. آزمایش CBC که تمامی سلولهای خونی را ارزیابی و بررسی میکند.
۲. آزمایش Folic acid که نوعی دیگر از ویتامینهای خانواده ب یعنی ویتامین ۹B اندازهگیری میشود.
۳. آزمایش Homocysteine که نوعی از پروتئین مورد نیاز بدن به نام هموسیستئین را اندازهگیری میکند. کمبود ویتامین ۱۲B موجب افزایش این پروتئین در خون شده که عامل تأثیرگذار در بروز بیماریهای مغزی، عروقی و کرونری به شمار میرود.
۴. آزمایش Reticulocytes که میزان کم خونی در بدن را ارزیابی میکند.
آزمایش ویتامین ب ۱۲ در منزل با هومکا!
ویتامین ۱۲B از جمله مواد مغذی مورد نیاز سلولهای عصبی بدن است که در مواد غذایی مختلف یافت میشود. کمبود این ویتامین با نشانههایی از جمله کم خونی، احساس خستگی و ضعف، سرگیجه، عدم تعادل، ضربان قلب بالا و… همراه است.
مجموعه هومکا ارائه دهنده خدمات آزمایش در محل، مشابه با یک آزمایشگاه شبانهروزی در تهران و طرف قرارداد با آزمایشگاههای شهرهایی مانند کرج، قزوین، اصفهان، تبریز، رشت، مشهد، شیراز و اهواز و هم چنین تهران، برای شما شرایطی را فراهم کرده تا بتوانید آزمایش خود را در منزل انجام دهید. کافی است با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس گرفته و یا به سایت هومکا به نشانی www.homeca.ir مراجعه کنید و درخواست خود را ثبت نهایی کنید تا در اسرع وقت کارشناسان در هومکا با شما تماس گرفته و خدمات آزمایش در منزل را تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی به شما ارائه دهند.